Co to jest instrument wirtualny?

Czy instrumenty wirtualne mogą zastąpić prawdziwe?

Instrument wirtualny - program komputerowy, w formie samodzielnej aplikacji lub wtyczki uruchamianej w programie DAW, służący generowaniu dźwięków wyzwalanych zazwyczaj komunikatami nutowymi MIDI za pomocą klawiatury podłączonej do komputera. Instrumenty wirtualne mogą pełnić funkcję samplerów, emulować konkretne instrumenty akustyczne lub elektroniczne na drodze samplingu lub syntezy, a także tworzyć dźwięki których nie da się uzyskać za pomocą instrumentów fizycznych.

Przykładem instrumentów wirtualnych, które niemal całkowicie wyparły swoje sprzętowe wzorce są samplery i tzw. sample-playery. Ogromna moc obliczeniowa komputerów umożliwia niemal nieograniczone możliwości przetwarzania dźwięku, ogromna polifonię (czyli możliwość wyzwalania dziesiątek dźwięków równocześnie) a wczytywanie nawet bardzo dużych bibliotek sampli trwa o wiele krócej niż w przypadku większości wyspecjalizowanych urządzeń. Dostępne są także narzędzia i efekty, które emulują brzmienie konkretnych sprzętowych samplerów sprzed lat.

Współczesne wirutalne samplery i sample-playery, jak choćby Kontakt firmy Native Instrument, są wykorzystywane do wiarygodnego odtwarzania dźwięków wielu instrumentów akustycznych, takich jak fortepiany, pianina elektryczne czy gitary. Realistyczne brzmienie uzyskuje się najczęściej poprzez próbkowanie dźwięków dla każdego klawisza z osobna, w tym dla uderzeń o różnej sile. W przypadku pianin elektrycznych próbkowaniu podlega także charakterystyczny dźwięk po zwolnieniu klawisza. Niektóre biblioteki, w szczególności gitarowe i perkusyjne oparte są o pętle, z których można tworzyć kompletne aranżacje.

Drugą kategorią najczęściej spotykanych instrumentów wirtualnych są syntezatory. Ogromną popularnością cieszą się emulacje kultowych instrumentów analogowych i cyfrowych. Prym w tej dziedzinie wiedzie firma Arturia, której pakiet V Collection obejmuje kilkadziesiąt różnych syntezatorów, w tym marek Roland, Dave Smith, Korg, Yamaha, Moog czy Arp, a także instrumentów akustycznych i elektromechanicznych.

W przeszłości grałem na wielu różnych instrumentach analogowych i w mojej ocenie współczesne emulacje są tak dobre, że w ślepych porównaniach ze sprzętowymi wzorcami trudno je odróżnić. Sprzętowe instrumenty ze względu na swoje ograniczenia i sposób sterowania sprzyjają spontanicznej grze i tworzeniu własnych barw, a także wypracowaniu pamięci mięśniowej w sterowaniu. Nowoczesne syntezatory analogowe często są oferowane z dedykowanymi wtyczkami, które nie generują dźwięku, ale ułatwiają przywoływanie ustawień i rejestrację automatyzacji parametrów. Świetnym przykładem może być Arturia MatrixBrute.