Pogłos małych pomieszczeń czyli Room Reverb

Pogłos typu Room

Wiele instrumentów akustycznych rejestruje się w pomieszczeniach. Większość cyfrowych procesorów pogłosowych daje nam możliwość wyboru algorytmów dla pomieszczeń o różnych własnościach i różnym przeznaczeniu. Zwykle są to Room, Hall, czasem także osobno Club czy Church – jeśli przyjęta koncepcja wymaga napisania osobnych algorytmów ze względu na specyficzne własności danego rodzaju pomieszczenia.

Dlaczego pogłos małych pomieszczeń jest taki powszechny?

Możecie być jednak niemal pewni, że z pogłosem typu Room spotkacie się w niemal każdym cyfrowym procesorze. Dlaczego? Po pierwsze dlatego, że to bardzo obszerna kategoria, obejmująca zarówno małe pomieszczenia w których powstaje tzw. „ambient”, ale także średniej wielkości pomieszczenia, np. akademickie, klubowe czy użyteczności publicznej, inne niż typowe sale koncertowe czy kościoły. Po drugie dlatego, że te zwykle dość krótkie pogłosy są bardzo użyteczne w tworzeniu planów dźwiękowych bliższych i dalszych, a także umiejscawianiu dźwięku w trójwymiarowej przestrzeni. Po trzecie, bardzo często krótkie efekty pogłosowe klasyfikowane są po prostu jako Room, choć algorytmy na bazie których powstają są bardzo zbliżone do tych wykorzystywanych do uzyskania pogłosu np. dla dużych sal koncertowych.

Wyzwania związane z tworzeniem algorytmów pogłosowych

Odtworzenie złożoności odbić dźwięku w danego rodzaju pomieszczeniu we wzorach matematycznych jest nie lada sztuką, dlatego każdy procesor pogłosowy brzmi inaczej. Jeśli oglądaliście odcinek poświęcony pogłosem typu Chamber Room, pamiętacie zapewne że pogłos jaki nagrałem w swoim dużym pokoju nie brzmiał wcale dobrze. Na brzmienie pogłosu algorytmicznego mają wpływ takie czynniki jak dobór opóźnień pomiędzy odbiciami, sposób w jaki są ułożone, ich filtracja, modelowanie wczesnych odbić itd.

Zacytuję tu fragment instrukcji procesora SP2016, który chciałbym wam przedstawić, ponieważ wyjątkowo dobrze opisuje problem.

„Swoboda jaką mają twórcy tego rodzaju efektów sprawia, że każdy – dostatecznie złożony efekt tego typu – brzmi inaczej. Każdy będzie unikalny. Istnieje wiele cyfrowych pogłosów, które zdobyły popularność nie bez powodu. Każdy ma rozpoznawalne brzmienia, każdy ma szczególny zestaw regulatorów i możliwości. SP2016 przyciągnął rzesze wiernych użytkowników dzięki szczególnemu połączeniu nauki i sztuki. Pogłosy brzmi naturalnie. Są charakterystyczne i niepowtarzalne. Ale także dlatego, że choć pozwalają użytkownikowi zmieniać kształtować efekt w szerokim zakresie, czasem radykalnie go zmieniając, dobór parametrów uniemożliwia uzyskania efektów, które brzmiałyby nienaturalnie.

Algorytmy oczywiście symulują każdy aspekt dźwięku odtwarzanego w zamkniętym pomieszczeniu – od bardzo złożonych wczesnych odbić, poprzez zjawisko naturalnego zwiększania gęstości odbić wraz z upływem czasu, poprzez gładkie wybrzmiewania ogona pogłosowego. To potężna symulacja, której siły tkwi w kontroli parametrycznej.”

Mały pokój vs duży pokój

Algorymty typu room są dostępne zwykle w takiej czy innej formie na pokładzie każdego programu DAW. Często są dzielone ze względu na wielkość pomieszczenia, czyli małe, średnie i duże, Small, Medium i Large Room.

Mały pokój to pogłos, który pozwala nam dodać odrobinę naturalnego ambientu, stworzyć wrażenie przestrzeni wokół źródła dźwięku, jakoby dany instrument został uchwycony za pomocą mikrofonów. Zwykle małe pomieszczenie kojarzymy z niewielkim pomieszczeniem biurowym, salą konferencyjną itd. Pogłos jest zwykle bardzo krótki, ledwie wyczuwalny i służy "odczarowaniu" całkowicie suchych, elektronicznych źródeł dźwięku

Pogłos średniego pomieszczenia wybieram zwykle wtedy, kiedy chcę wyraźnie dać słuchaczowi do zrozumienia, że dany instrument funkcjonuje w określonej przestrzeni akustycznej. Średnie pomieszczenie to może być średniej wielkości salka konferenecyjna, sala lekcyjna w szkole itd. Tego rodzaju pogłos pozwala oddzielić wybrane elementy od dźwięków na pierwszym planie.

Duży pokój to wciąż relatywnie niewielkie pomieszczenie. Nie sposób pomylić tego rodzaju przestrzeni z akustyką wielkiej uali, kościoła czy sali koncertowej. Dodanie krótszego pogłosu do wiodących instrumentów i dłuższych pogłosów do pozostałych elementtów miksu pozwala je odróżnić i stworzyć wrażenie bliskości i większego dystansu, dobrym przykładem może być główny wokal i chórki